Covid-19 Etkisiyle Ekonomi Hareketliliği
1.1. Küçülme Tahminleri
Dünya’yı etkisi altına alan Covid-19, ekonomik ve sosyal tüm hayatı olumsuz etkilemiş, başta hükümetler olmak üzere tüm işletme ve kuruluşları negatif yönde ciddi bir derecede etkilemiştir. Küresel bir sorun olması sebebiyle OECD, haftalık bir yazı yayınlamış, geçmişte yayınlamış olduğu yayınları güncelleyerek ekonomik görünüm, istihdam durumu, ve gelecek öngörülerini içeren raporlarını tekrar sunmuştur. Daha önce 2019, 2020 ve gelece
k ekonomik görünüm tahminlerini açıklayan OECD, 2020 Mart ayında virüsün etkisiyle değişebilecek ekonomik görünüm raporunu açıkladı.
OECD Geçici Ekonomik Görünüm Tahminleri doğrultusundaki raporda Türkiye, 2 Mart 2020 Reel GSYİH büyümesi raporuna göre Türkiye, 2019 yılında 0.9 ‘luk bir büyüme gerçekleştirmiş, 2020 yılının ara ekonomik görünüm tahminlerinde 2.7’lük bir büyüme gerçekleştireceği öngörülürken, kasım ayından itibaren ekonomik görünüm farkının tersi bir durumda olacağı ve -0.3 ‘lük bir düşüş yaşayacağı öngörülmüştür. 2021 yılında ise ara ekonomik görünüm tahminlerinde yılda 3.3’lük bir büyüme yaşayabileceğini öngören OECD, 2021 kasım ayı ekonomik görünüm farkında ise 0.1’lik bir büyüme yakalayabileceğini öngörmüştür. Son yayınlanan OECD verilerine göre genel ekonomik tabloda, Türkiye’nin 2019’da 0.9’luk bir büyüme gerçekleştirdi, 2020’de 2.7’lik bir düşüş yaşayacağı, 2021’de ise 3.3’lük bir düşüş gerçekleştirebileceği tahmininde bulunulmuştur.
Dünya ekonomisinin, 2019’da 2.9’luk bir büyüme yakaladığını, 2020′ nin ara ekonomik görünümünde 2.4’lük bir büyüme gerçekleştireceğini fakat kasım ayı itibariyle ekonomik görünüm farkının yüzde -0.5’lik bir gerileme yaşayabileceğini raporlamıştır. 2021 ara ekonomik görünümünde yüzde 3.3’lük bir büyüme yakalayacağını, kasım ayı ekonomik görünüm farkında ise yüzde 0.3 olabileceğini raporuna eklemiştir. Son yayınlanan OECD verilerine göre genel ekonomik tabloda Dünya ekonomisi, 2019’da 2.9’luk bir büyüme gerçekleştirmiştir. 2020 yılında olması beklenen ekonomik tahminde yıllık bazda yüzde 2.4’lük bir düşüş, 2021’de ise 3.3’lük bir artış gerçekleştireceği tahmininde bulunmuştur.
G20 ülkelerine göre bakıldığı zaman 2019’da yüzdelik dilim oranında 3.1’ik bir büyüme, 2020’nin ara ekonomik görünüm tahminlerinde 2.7’lik bir büyüme, kasım ayı ekonomik görünüm farkında ise -0.5’lik bir küçülme olabileceği tahmininde bulunmuştur. 2021’in ara ekonomik görünüm tahmininde 3.5’lik bir büyüme, kasım ayı ekonomik görünüm farkında 0.2’lik bir büyüme yaşayabileceği tahmininde bulunarak raporunu sunmuştur. Son yayınlanan OECD verilerine göre genel ekonomik tabloda G-20 ekonomisi, 2019’da 3.1’lik bir büyüme gerçekleştirmiştir. 2020 yılında olması beklenen ekonomik tahminde yıllık bazda yüzde 2.7’lik bir düşüş, 2021′ de ise 3.5’lik bir artış gerçekleştireceği tahmininde bulunarak raporuna eklemiştir.
1.2. OECD’nin İktisadi Değerlendirmeleri
OECD, ekonomik kanallarını kapsama ölçüleri, arz ve talep olmak üzere üç ayrı kategoride incelemektedir.
Kapsama ölçülerinde, karantinaların olması, seyahat yasakları ve kısıtlamaları ve halka açık yerlerin kapatılabileceğini öngörür.
Arz kısmında, fabrika kapatılmalarını, hizmetlerde yaşanılabilecek aksaklıkları, tedarik zincirinde yaşanabilecek büyük bozuklukları öngörmektedir.
Talep kısmında, güven kaybının artmasın, iş ve turizm seyahatlerinde yaşanacak düşüşü, eğitim ve eğlence hizmetlerin oluşacak ciddi düşüşü öngörmektedir.
OECD tüm araştırmaları ve sunduğu raporlar sonucunda Covid-19 virüsünün, 2003 yılında yaşanan SARS virüsüne göre daha kırıcı bir etkisi olacağını söylemektedir.Burada ki en büyük faktör, virüsün tüm dünyaya hızlı bir şekilde yayılabilmesi ve aynı zamanda, ticaretin en önemli noktalarından biri olan Çin’den kaynaklanması sebebiyle Çin’e karşı yapılan kısıtlamalar etkili olmuştur.
OECD, Çin talebindeki düşüşün önemli maliyetleri olacağını söylemektedir. 2020’de sadece talebinde yıllık bazda yüzde olarak -0.7’lik bir düşüş yaşanacağını, talep, hisse Senedi ve emtia fiyatları belirsizlikler ile birlikte toplam -0.3’e yakın bir düşüş gerçekleşeceğini raporlamıştır. 2020 dünya GSYİH’sı üzerinde tam yıl etkisinde ise -0.5’lik bir düşüş gerçekleşeceğini raporunda belirtmiştir.
Raporlarında ek olarak, Covid-19 (koronavirüs) insanların hayatını ve küresel ekonomisini bozulduğunu, Çin’de sınırlama önlemleri nedeniyle faaliyetler önemli ölçüde bir zayıflama yaşandığını belirtmiştir. Turizm, tedarik zincirleri, emtialar, güven yoluyla olumsuz yayılımların ise ciddi oranda artış göstermiştir. Koronavirüsün yayılması küresel bir gerilemeye sebep olacaktır. Bunda en büyük etkenler ise, ticaret ve siyasi gerilimler nedeniyle zayıflayan küresel ekonominin kırılganlık oranının artış göstermesi, sınırlama önlemleri ve daha az güvenden dolayı etkilenen ekonomilerin yavaşlaması, yapısal zorlukları (otomobiller) olan veya büyük işverenler (turizm) olan endüstriler üzerindeki baskı, stres ve olumsuz etkilerdir. Hükümetlerin gerekli tedbirleri alması gerektiğini açıklayan OECD, sağlık sektörüne yönelik kaynakları artırmak ve en savunmasız kişileri desteklenmesini, dünya çapında etkilenen endüstriler için likidite tamponlarının sağlanmasını ve ülkeler arasında sağlık müdahalesini, parasal ve mali desteğini koordine etmesi gerektiğini raporunda sunmuş bulunmaktadır.
KAYNAKÇA
- Brito, S., N. Magud ve S. Sosa, (2018). “Real Exchange Rates, Economic Complexity, and Investment”, IMF Working Paper
- Soyyiğit, S., (2018) ” OECD Kurucu Ülkelerinde Ekonomik Kompleksite Düzeyi ile Kişi Başına Düşen GSYH Arasındaki İlişki: Panel Eşbütünleşme Analizi”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Yüksekokulu Dergisi, Cilt :21, Sayı:2,
- kent t.y., ” Endüstri 4.0’dan Toplum 5.0’a” Kaynak: https://www.endustri40.com/endustri-4-0dan-toplum-5-0a/ (Erişim Tarihi: 18..05.2020)
- mfa,t.y., Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı” Kaynak: http://www.mfa.gov.tr/ekonomik-isbirligi-ve-kalkinma-teskilati.tr.mfa (Erişim Tarihi: 18..05.2020)
- oecd,t.y., ” How We Work” Kaynak: http://www.oecd.org/about/how-we-work/ (Erişim Tarihi: 18..05.2020)
- kent t.y., ” Endüstri 4.0’dan Toplum 5.0’a” Kaynak: https://www.endustri40.com/endustri-4-0dan-toplum-5-0a/ (Erişim Tarihi: 18..05.2020)
- oecd,t.y., ” List of OECD Member countries ” Kaynak: https://www.oecd.org/about/document/list-oecd-member-countries.htm (Erişim Tarihi: 18..05.2020)
- oecd,t.y., ” Statics ” Kaynak: https://www.oecd-ilibrary.org/statistics (Erişim Tarihi: 18..05.2020)
- vikipedi t.y., ” Marshall Planı” Kaynak: https://tr.wikipedia.org/wiki/Marshall_Plan%C4%B1 (Erişim Tarihi: 18..05.2020)
- tedmem ” OECD Yetişkin Becerileri Araştırması: Türkiye ile İlgili Sonuçlar” Kaynak: https://tedmem.org/download/oecd-yetiskin-becerileri-arastirmasi-turkiye-ile-ilgili-sonuclar?wpdmdl=1688&refresh=5e8b13130f1621586172691 (Erişim Tarihi: 18.05.2020)